Een ongewoon gesprek met Neale Donald Walsh

Door P. Guyt

Op 28 maart 2001 zond de KRO in het programma “Tussen hemel en aarde” een interview uit met de Amerikaanse schrijver Neale Donald Walsh, die bekend is geworden door zijn boeken over gesprekken met God. Ik heb het programma met belangstelling gevolgd, omdat ik nu eens kennis kon maken met de man van wiens boeken miljoenen exemplaren verkocht zijn. Zijn eerste boek “Een ongewoon gesprek met God” is al in 27 talen verschenen.

Ik moet zeggen, dat Walsh met zijn vriendelijke voorkomen en zijn zachte, warme stem, erg sympathiek op mij overkwam. Hij vertelde hoe hij in 1992 in een moeilijke situatie verkeerde, en zich afvroeg waarom van alles fout ging in zijn leven: slechte gezondheid, moeilijke huwelijksrelatie en problemen op zijn werk. Hij schreef “een boze brief naar God” om een antwoord. Tijdens het schrijven ervoer hij in die nacht van 2 februari 1992 de aanwezigheid van een stem met wie hij in gesprek kwam. Toen “overkwam hem” het hierboven genoemde boek.

Het interview gaf me een eerste beeld van de persoon en het gedachtegoed van deze ( new age ) schrijver. In een aantal opzichten kan ik het wel met hem eens zijn. Om enkele voorbeelden te noemen. Zo geloof ook ik, dat God aansluit bij ieder persoonlijk, en dat wij als mensen niet los en onafhankelijk van elkaar moeten leven, maar bij elkaar horen. Dan doe je elkaar ook geen kwaad. Het is inderdaad belangrijk, dat we oprecht, eerlijk en  transparant zijn. Ook is van belang, dat we  leven zoals God bedoelt (mijn vraag is wel hoe iemand, die de Bijbel niet kent en Jezus Christus niet als Verlosser heeft aanvaard, kan weten wat de wil en bedoeling van God is). Wat mij verder aansprak was dat Walsh eerlijk vertelde van zijn angst om nederigheid te verliezen, en dat hij moet strijden tegen het zich beter voelen dan anderen.

Ook al ervaar ik sympathie voor Walsh als mens, wat mij als christen boeit is de vraag in hoeverre zijn denken met de Bijbel overeenstemt. Het is jammer, dat hij niet de unieke bijbelse boodschap predikt. Op grond van het feit, dat alle godsdiensten bijvoorbeeld naastenliefde prediken, is Walsh van mening, dat de leerstellingen van de verschillende heilige boeken eigenlijk samengevoegd zouden kunnen worden in één boek, dat behoort bij een nieuwe wereldgodsdienst. Maar dit syncretistische standpunt is niet verenigbaar met de bijbelse visie, die stelt, dat er maar één weg is tot God, de bron van liefde en leven. Die weg is Jezus Christus, die van Zichzelf zei, dat Hij de weg, de waarheid en het leven is. Niemand komt tot de Vader dan door Hem (Joh. 14:6). De mens, die gezondigd heeft (en wie niet?) kan alleen maar in het reine met een heilige God komen, als die mens gelooft, dat Jezus Christus het schuldloze Lam van God is dat voor zijn of haar zonden stierf. Natuurlijk is deze visie voor de mens niet prettig, immers het betekent een ten grave dragen  van de gedachte, dat je op basis van eigen verdienste bij God kunt komen. Walsh erkent en noemt  in deze uitzending Jezus ook niet als de Messias. Hij is van mening, dat ieder mens een messias is. Naar mijn mening kan God gelovigen uiteraard gebruiken om het evangelie, het goede nieuws van de verlossing van de zondeschuld, en van het ontvangen van genezing door Jezus Christus, aan medemensen te vertellen. In dat geval ben je inderdaad een brenger van goed nieuws, maar nog geen messias.

Op de vraag, hoe Walsh weet, dat zijn inspiratie van God afkomstig is, zegt hij, dat hij informatie begon te krijgen, die hij nooit eerder gehoord had, en dus niet kon weten. Walsh beseft kennelijk niet dat behalve God ook andere, zelfs demonische inspiratiebronnen in de geestelijke wereld aanwezig zijn. De Bijbel stelt niet voor niets dat alles getoetst moet worden aan de Bijbel zelf. Walsh meent verder, dat de 10 geboden niet als geboden zouden bestaan, maar eigenlijk beloften zijn. Inderdaad kan men zeggen, dat als iemand die geboden opvolgt, de positieve gevolgen duidelijk zullen worden. In die zin kan men inderdaad spreken van het aspect van belofte. Maar als je Exodus 20 aandachtig leest, dan kan niet ontkend woerden, dat het in eerste instantie toch om geboden gaat: doe dit en dat, en gij zult leven.

Walsh heeft getracht om een levensbeschouwing op te bouwen (o.a. op basis van A Course in Miracles), waarmee hij bepaalde feiten in de wereldgeschiedenis kan verklaren of kan duiden. Hij komt daarbij tot een aantal merkwaardige opvattingen, waaruit blijkt, dat zijn denken helaas niet is verlicht door de Heilige Geest. Wat is de visie van Walsh over het lijden in de wereld? Hij zegt, dat we zelf de oorzaak ervan zijn. Dit is wel waar, als we het betrekken op de mensheid als geheel. Door de zondeval is de mens bewust afgeweken van wat God in zijn liefde had bedoeld met de schepping en de mens als bekroning van de schepping. Immers God heeft nooit lijden en verdriet in de schepping gewild. Walsh stelt, dat iemand, die bijvoorbeeld gehandicapt geboren is daarvoor gekozen heeft, ook al is die keuze niet altijd bewust. Walsh spreekt zichzelf eigenlijk tegen, als hij anderzijds zegt, dat niemand voor iets kiest wat minder dan gewenst is, en dat de keuze door de kosmos is gemaakt. Dat laatste zou naar mijn mening niet rechtvaardig zijn en in strijd met de vrije wil van de mens. En je kunt toch niet zeggen, dat iemand ervoor gekozen heeft om door een dronken automobilist te worden aangereden? Wel is uiteraard de vraag belangrijk hoe ik ermee om ga, bijvoorbeeld: kan ik de chauffeur vergeven? Als ik de keuze maak de ander niet te vergeven, maak ik het lijden voor mijzelf alleen maar groter. Walsh zegt, dat het goed reageren op verschrikkelijk lijden de mens één maakt met het goddelijke. Maar de praktijk is echter, dat een mens dat nu juist niet kan zonder de kracht van de Heilige Geest, die ons wil troosten. Dus wat Walsh zegt, klinkt heel mooi, maar is zonder Gods hulp niet haalbaar.

Merkwaardig is de visie van Walsh over wat zich in de Tweede Wereldoorlog heeft afgespeeld. Joden zouden “op een hoog spiritueel niveau” ervoor gekozen hebben het slachtoffer te worden van de allerlaagste uiting van de menselijke natuur, en zo een geschenk voor de mensheid zijn. Wat betreft Hitler stelt Walsh, dat deze in de hemel zal zijn. Immers er is geen andere plaats, aldus de geïnterviewde. Het zou toch kunnen zijn, zegt Walsh, dat wat Hitler gedaan heeft, namelijk opdracht geven om miljoenen mensen te doden, en wat wij fout noemen, misschien wel goed is? Hieruit blijkt, dat Walsh God niet kent, geen inzicht heeft in de geestelijke strijd tussen goed en kwaad, en geen norm heeft om goed en kwaad van elkaar te onderscheiden. Elk weldenkend mens weet, dat Hitler en zijn volgelingen verschrikkelijke dingen op hun geweten hebben. Naar bijbelse maatstaven zal iemand, die zulke dingen gedaan heeft, en niet het offer van Jezus heeft erkend en aanvaard, niet naar de hemel gaan, maar uiteindelijk in de hel terecht komen. Volgens Walsh heeft Hitler zijn goddelijk recht om zich op een verheven wijze te manifesteren opgegeven door zich te manifesteren op een afschuwelijke wijze om de mensheid een spiegel voor te houden. Wie de Bijbel kent, weet dat Hitler geen opdracht had van God. Je zou wel kunnen zeggen, dat die opdracht kwam van de duivel, die Hitler (en zijn trawanten) als instrument voor zijn slechte bedoelingen gebruikte. Op de vraag of de visie van Walsh niet kwetsend is voor slachtoffers van de holocaust, antwoordt Walsh, dat hij een brief kreeg van een man van 89 jaar oud, die na het lezen van de boeken van Walsh Hitler nu wèl kan vergeven. Is dat dan geen bewijs hoe goed en genezend de visie van Walsh is? Mijns inziens beslist niet. Dat die oude man Hitler kan vergeven, komt alleen door de misleidende gedachte, dat Hitler géén verwerpelijke dingen zou hebben gedaan.

Het lijkt allemaal zo interessant als je hoort over keuzes op hoog spiritueel niveau (wat is dat precies?), als je over de uitspraken van Walsh nadenkt, kom je toch tot de conclusie, dat het vol vaagheden en tegenstrijdigheden zit. Om enkele voorbeelden te noemen. Enerzijds zegt Walsh, dat Hitler wel goede dingen zou kunnen hebben gedaan, anderzijds geeft hij wel de indruk, dat hij vindt, dat er sprake was van waanzin, die door veel mensen is gevolgd. Enerzijds zegt Walsh, dat niemand hoeft te geloven wat hij schrijft, anderzijds is hij kennelijk zo overtuigd van zijn gelijk, dat hij ertegen moet vechten, dat hij zich verbeeldt alle antwoorden te hebben. Verder komt bij mij nog de volgende vraag op ten aanzien van de visie van Walsh: als alles goddelijk is, hoe is dan het ontstaan van de allerlaagste menselijke natuur te verklaren?

Waar ik veel moeite mee heb, is dat Walsh eigenlijk elke schuld van zijn daden wegwimpelt door te zeggen, dat die ander fout is, als die verkeerd met die daden omgaat. Walsh vindt dan niet dat hij de oorzaak is. Zo was Hitler als aanstichter volgens Walsh niet fout, maar degenen, die op zijn waandenkbeelden zijn ingegaan. Maar als ik iemands fiets kapot maak, en die ander reageert verkeerd, dan kan ik toch niet zeggen, dat ik niet de oorzaak ben?

Tenslotte, waarom geef ik een korte reactie op de ideeën van Walsh? Het is niet mijn bedoeling om hem als mens af te kraken. Ook al is hij, net als ieder ander mens, niet volmaakt, ik ga ervan uit, dat hij niet bewust mensen bedriegen wil. In zijn opvattingen lopen echter waarheid en onwaarheid echter op een zeer gevaarlijke manier door elkaar heen. Het gaat er mij vooral om aan te geven, dat zijn gedachtegoed niet bijbels is, en uiteindelijk dus ook niet vrijmaakt, en ook niet onschuldig, maar zelfs misleidend is. Het zou triest zijn als mensen, zowel christenen als niet-christenen, zijn onjuiste denkbeelden zo interessant vinden, dat ze de Bijbel terzijde zouden leggen respectievelijk niet gaan lezen. En dat terwijl de Bijbel de beste visie over de zin van het leven, en antwoorden op de diepste levensvragen geeft.

Drs. Piet Guyt, april 2001