Geestelijk onderscheiden
De achilleshiel van vele kerken en gemeenten
Er bestaat een winkel met allerlei lekkernijen en hapjes. Duur, maar wel goed spul. Die winkel heeft als kenmerk dat je er niet meer cash, maar alleen per pinpas kan betalen. We denken dat het heel normaal is en bij de ontwikkelingen van deze tijd hoort, dus zoeken we er verder niets achter.
Van Transhumanisme naar superman
Het wordt nog moeilijker als we deze lijn doortrekken naar de ontwikkelingen op het gebied van het Transhumanisme waar we de komende tijd mee te maken krijgen. Het gaat dan om de supermens die we moeten worden door de inbouw in ons lichaam van computergestuurde technieken die tezamen met nieuwe DNA-kennis ons oude scheppingslichaam moeten gaan perfectioneren. Daarbij valt te denken aan ouders die nu al min of meer de genetische code, het geslacht, de haarkleur etc. van hun kind in embryostadium in een reageerbuis kunnen laten veranderen. Gedeeltelijk is dit nog toekomst, maar men werkt er hard aan om de mens in de toekomst op die manier te “verbeteren”.
Als je dit leest, dan krijg je het onbehagelijke gevoel van het lijkt nou wel mooi, maar God is toch de schepper van de mens en Hij bepaalt toch het leven, of niet soms?
Deze opmerking wordt nog versterkt door de bewering van Nick Bostrom, één van de voormannen van het transhumanisme dat God met de schepping van de mens slecht werk heeft geleverd en dat wij nu in staat zijn om die schepping te verbeteren (Nick Bostrom, Oxfort Faculty of Philosophy, nickbostrom.com).
De meeste Christenen denken dat het nog niet zo’n vaart zal lopen of dat het pas na onze tijd op aarde zal gebeuren. Maar als je even doordenkt, kan je er niet omheen dat in de toekomst mensen zullen worden gedwongen om te kiezen voor een transhumane verbetering van hun leven, of verdergaan op de oude voet, waarbij de groepen zich onderling als elite versus voetvolk zullen opstellen.
De tekenen der tijden onderscheiden, is dat nodig ?
De vraag is: waar gaat het naar toe met de wereld en wat is het einddoel van die ontwikkelingen? Maar ook welke geestesgesteldheid zit erachter.
Die vraag moet je geestelijk vertalen naar de tekenen der tijden waar Jezus in Mattheus 24 op doelde. Die tekenen kunnen we ook vinden in de profetieën in de Bijbelboeken Openbaringen en Daniël.
Herkennen en duiden wij die tekenen toepasbaar op de huidige tijd, of leven we in geestelijk opzicht min of meer onbewust met de cultuur en maatschappij mee, zonder besef van wat er allemaal achter de gebeurtenissen steekt?
Voor het herkennen van de tekenen der tijden moeten we alles op een geestelijke manier onderscheiden en aan de profetieën toetsen: wat voor geest zit er achter en wat zijn de mogelijke gevolgen voor nu en in de toekomst?
Geesten sturen ons !
We hebben tientallen jaren als kerken en gemeenten tot op zekere hoogte meegedaan aan de ontwikkelingen in de maatschappij en de cultuur. Weliswaar op beperkte schaal, maar vaak zonder besef van de geestelijke duidingen en van de trends in al die gebeurtenissen. We hebben meegedaan zonder te weten dat er allerlei geestelijke machten achter zitten die de ontwikkelingen van de mensheid in de moderne tijd sturen.
Als u dit zo leest zult u denken, dat is nieuw en daar hebben we in onze kerk of gemeente nog nooit over gesproken. Maar zijn we dan niet ernstig ongehoorzaam aan het Woord van God geweest? Waarom zouden we onnadenkend moeten meedoen aan die trends. Hoe weten we of sommige daarvan niet schadelijk zijn voor onze ziel? Hoe weet je of het meedoen aan yoga of mindfulness wel of niet schadelijk is voor je geloofsleven?
De wereld
In de Bijbel wordt voor al die zaken in onze cultuur het woord “wereld” (kosmos) gebruikt. En duidelijk wordt ook aangegeven dat de wereld in handen van de overste van de wereld ligt. Ernstig waarschuwt de Here Jezus ons daarvoor in Jakobus 4:4
Trouwelozen! Beseft u dan niet dat vriendschap met de wereld vijandschap jegens God betekent? Wie bevriend wil zijn met de wereld, maakt zich tot vijand van God.
Als je in spreken en handelen in de wereldse cultuur wilt staan en je leven een verschil toont met het Woord en de Liefde van de Here Jezus, dan ben je een vriend van de wereld, en dus een vijand van God. Een vriend van de wereld en tegelijk een vriend van Jezus zijn (Joh. 15:14) gaat op den duur helemaal fout en leidt tot verlies van je geloof.
Liefde in relaties en liefde tot God.
Onze tijd wordt gekenmerkt door allerlei relatievormen tussen mensen. Vooral het begrip liefde speelt daarin een rol. Als een relatie maar gestoeld is op liefde dan is het goed, zegt men. Toch klopt er iets niet aan deze simpele redenatie. Het eerste liefdegebod van Jezus zegt dat we de Here God moeten liefhebben met heel ons hart, wil en verstand, kortom met heel ons leven.
Daarbij komt dat we onze naaste moeten liefhebben als onszelf, maar de liefde tot God komt altijd op de eerste plaats.
Jezus zegt dat als wij Hem liefhebben, wij dat moeten tonen door te doen wat Hij zegt (Johannes 15:10). Hij noemt ons dan zijn vrienden.
We vinden in de Bijbel genoeg aanwijzingen voor relaties. Daarbij mogen we ervan uitgaan dat al het geschrevene geïnspireerd is door de Heilige Geest die uit God en Christus is.
Gods Woord vraagt ons om waakzaam en nuchter te zijn! Dat is niet het waakzaam zijn dat we tegenkomen in Mindfulness, waarbij men zich concentreert en van een oordeel onthoudt. Nee, God vraagt ons steeds de zaken om ons heen te beoordelen en vooral te onderscheiden wat er achter zit, waar het in uit zal monden en ingaat tegen Zijn Woord.
Is het dan zo erg gesteld met de kerken en gemeenten in Nederland?
Zijn we dan geestelijk zo naïef?
Vergelijk het eens met de volgende teksten:
Vertrouw het niet !
Geliefden, vertrouwt niet iedere geest, maar beproeft de geesten, of zij uit God zijn; want vele valse profeten zijn in de wereld uitgegaan (1 Johannes 4:1).
Hier wordt met de uitdrukking ‘iedere geest’ niet alleen de menselijke bedoeld, maar vooral de geestelijke machten die de mensen onmerkbaar beïnvloeden. Onze menselijke geest kan verbonden zijn met – en geïnspireerd worden door de Heilige Geest, maar ook met de geesten uit de duisternis.
Het is de opdracht van de Here God aan de gelovigen om de geesten en geestelijke invloeden te toetsen en te beproeven. Daartoe behoren ook de menselijke geesten die de gemeenten en kerken hebben verlaten om in de wereld verder te leven. Het gevaarlijkst zijn echter de dwaalprofeten/valse geesten die nog wel in de gemeente zijn, maar feitelijk de wereld liefhebben boven de gemeente van Jezus Christus. Iedereen in de gemeente wordt aangesproken met de opdracht om de geesten van mensen die van alles beweren te toetsen.
En hoe toets je dat dan? Erkent de ander dat Jezus Christus mens is geworden, op aarde heeft geleefd, voor onze zonden is gestorven en weer is opgestaan. Een vraag voor die ander is ook of de Bijbel Gods Woord is of niet ? Eventueel kunt u ook kort vragen “wie is Jezus Christus voor jou?”
Schaapjes?
In Mattheüs 7:15 lezen we “Wacht u voor de valse profeten, die in schapenvacht tot u komen, van binnen zijn zij roofgierige wolven”.
De hieraan voorafgaande verzen spreken over de brede en smalle weg. Zij die de gemeente verleiden om op de brede weg te gaan, zijn hier de als schapen vermomde wolven die ook “vrome” leden van de gemeente zouden kunnen zijn.
waarom geloofsafval?
Dan lezen we verder in 1 Timotheüs 4:1 ”Maar de Geest zegt nadrukkelijk dat in de eindtijd sommigen het geloof zullen verlaten, doordat ze luisteren naar dwaalgeesten en naar wat demonen hun leren.”
De eindtijd waarover het gaat begon al bij de eerste gemeenten. Eeuwen lang werd eerst het evangelie verspreid en in stand gehouden en werden kerken en gemeenten gesticht. Nu leven we in de tijd van geloofsafval en vallen mensen af naar een leven met wereldse maatstaven of wenden zich tot andere religies en godsdiensten.
Waarom gebeurt dat? Paulus zegt dat het komt doordat zij naar dwalingen en verkeerde leringen van boze, onzichtbare geesten zijn gaan luisteren. Ook hier zien we weer dat het er in de eerste plaats niet om gaat wat men zegt, maar om welke geestesgesteldheid erachter zit.
Dan komen we weer bij het uitgangspunt dat we waakzaam moeten zijn en de gevaren kennen waarop we moeten letten. Maar welke kerken en gemeenten zijn hier naast al hun andere activiteiten nog bewust mee bezig? Stelde Jezus in Lukas 18:8 niet terecht de vraag:
“Maar als de Mensenzoon komt, zal Hij dan geloof vinden op aarde?”
Je bent een geestelijk mens in Christus!
“Wij hebben niet de geest van de wereld ontvangen, maar de Geest die van God komt, opdat we zouden weten wat God ons in zijn goedheid heeft geschonken. Daarover spreken wij, niet op een manier die ons door menselijke wijsheid is geleerd, maar zoals de Geest het ons leert: wij verklaren het geestelijke met het geestelijke. Een mens die de Geest niet bezit, aanvaardt niet wat van de Geest van God komt, want voor hem is het dwaasheid. Hij kan het ook niet begrijpen, omdat het geestelijk moet worden beoordeeld. Maar een mens die de Geest wel bezit, kan alles beoordelen, en zelf wordt hij door niemand beoordeeld’ (1. Cor.2:12-15).
Hier wordt de geestelijke mens getekend. Niet als een vage en zweverige figuur, maar als iemand die juist met beide voeten op de grond staat en, daarbij geleid door de Heilige Geest, ook alles om zich heen met geestelijke ogen beschouwt.
Tegenover de Heilige Geest staat de geest van de wereld, een geest die de ongelovigen beïnvloedt en aanzet tot handelen. Zodra je tot bekering komt, gaat de Heilige Geest in je wonen en verbindt zich met jouw geest, zodat de geest van de wereld jouw leven (op den duur) moet verlaten. We lezen dit als volgt:
“U was dood door de misstappen en zonden waarmee u de weg ging van de god van deze wereld, de heerser over de machten in de lucht, de geest die nu werkzaam is in hen die God ongehoorzaam zijn.” (Efeziërs 2:1-2)
Deze verzen samengevat betekenen dat wij geestelijke mensen zijn geworden door geloof en bekering in Jezus Christus. Daardoor zien en beoordelen wij de wereld om ons heen op een geestelijke manier. Dat geestelijke wordt dan geleid door het Woord van God in de Bijbel en door de Heilige Geest.
De ongelovigen die hier ongeestelijke mensen worden genoemd, begrijpen niets van het Evangelie en de conclusies die een geestelijke gelovige trekt naar aanleiding van wat hij hoort en ziet. Het mooie is dat wanneer wij met ongelovige mensen spreken, de Heilige Geest soms openingen in hun denken en voelen creëert, waardoor ze gevoeliger worden voor de woorden die wij spreken. Alleen God kan de geestelijke bedekking wegnemen zodat men het Evangelie gaat geloven. In 1. Cor. 2 vers 14 staat dus:
“Een mens die de Geest niet bezit, aanvaardt niet wat van de Geest van God komt, want voor hem is het dwaasheid. Hij kan het ook niet begrijpen, omdat het geestelijk moet worden beoordeeld.”
In het Grieks wordt dit weergegeven als een zielsmatige mens. Dat is een mens die redeneert en leeft vanuit zijn zielsaspecten zoals gevoel, verstand en wil. Kort en goed de mens zoals hij van nature is, dus zonder geloof in God en Jezus Christus. Deze zielsmatige mens stelt zijn zielsaspecten en lichaam op de eerste plaats en zijn geest is daaraan ondergeschikt. Maar de mens die gelooft in God heeft een geest die verbonden is met de Heilige Geest die dan over zijn/haar ziel regeert.
Dat zielsmatige leven komen we ook tegen in de gelijkenis met het zaad van het Evangelie. U weet wel de zaaier die ging zaaien op 4 soorten grond. Wanneer hij zaait op vruchtbare en vochtige grond schiet het zaad snel op. Daarvan zegt de Here Jezus het volgende:
Een ander deel viel op rotsachtige grond, waar maar weinig aarde was, en het schoot meteen op omdat het niet diep in de grond kon doordringen; en toen de zon opkwam verschroeide het jonge groen, en omdat het geen wortel had droogde het uit (Markus 4:5-6).Anderen zijn als het zaad dat op rotsgrond is gezaaid: wanneer zij het woord hebben gehoord, nemen ze het meteen met vreugde in zich op, maar het schiet het geen wortel in hen, ze zijn te oppervlakkig, en als ze vanwege het woord worden beproefd of vervolgd, houden ze geen ogenblik stand (Markus 4:16-17).
Hier wordt de zielsmatige mens getekend die geëmotioneerd tot bekering komt en daarna aan de oppervlakte van zijn geloof blijft, geen diepgang en verwerking zoekt en teveel gehecht blijft aan het zielsmatige leven. Bij problemen, beproevingen en vervolgingen houdt hij/zij het niet vol en verliest het geloof.
Nog een paar slotopmerkingen
wat is een goede kerk ?
Op het eerste gezicht zal men zeggen een kerk die dynamisch is, waar veel activiteiten zijn en die ‘s zondags vol zit met mensen. Maar zijn dat niet gevoelsmatige criteria uit de wereldse cultuur? Hoe meer en hoe energieker, des te beter.
Maar wat is dan wel een goede kerk of gemeente? In de Bijbel komen we tegen dat het moet gaan om de juiste, onvervalste verkondiging van het geloof en om het leven met elkaar vanuit de liefde van Jezus. Ook gaat het om onderwijs in het Woord van God en om de gebeden. Alleen in Handelingen 2 wordt een getal genoemd:
Zij dan, die zijn woord aanvaardden, lieten zich dopen en op die dag werden ongeveer drieduizend zielen toegevoegd. En zij bleven volharden bij het onderwijs van de apostelen en de gemeenschap, het breken van het brood en de gebeden.
Het getal 3000 wordt hier als feit en gevolg gepresenteerd en niet als opdracht om na te streven. Bovendien staat er “werden toegevoegd”, dus is het de Heilige Geest die toevoegt! Het gaat dus om het Woord, de liefdevolle gemeenschap, het Avondmaal en de gebeden. Niets is zo erg als een verkeerd en vervalst Woord. Dat lezen we bijvoorbeeld in Galaten 1:7-8
… Er is geen ander evangelie, er zijn alleen maar mensen die u in verwarring brengen en het evangelie van Christus willen verdraaien. Wanneer iemand u iets verkondigt dat in strijd is met wat ik u verkondigd heb, al was ik het zelf of een engel uit de hemel – vervloekt is hij!
In Mattheus 23 vaart de Here Jezus scherp uit tegen de schriftgeleerden en farizeeën omdat door hun dwaalleren mensen verloren dreigen te gaan.
… Wee jullie, schriftgeleerden en farizeeën, huichelaars, jullie versperren de mensen de toegang tot het koninkrijk van de hemel. Jullie gaan er zelf niet binnen, maar laten ook degenen die er binnen willen gaan niet toe.
Is er vrijheid?
In Westerse samenlevingen kennen we veel waarde toe aan de vrijheid van geloof en meningsuiting. Daar kunnen velen in kerken en gemeenten niet alleen een beroep op doen, maar ook volharden in verkeerde leringen.
Deze waarden die vastgelegd werden in universele mensenrechten vinden geen enkele ondersteuning in de Bijbel. Ze zijn door mensen bedacht zijn en duidelijk niet door God gegeven. Zodra we ons erop beroepen, zetten we de kerkdeuren open voor dwaalleringen.
Er blijft natuurlijk een spanning in het vinden van het goede en juiste geloof zoals beschreven in het Nieuwe Testament. Die spanning ervaar je ook in gesprekken met medegelovigen. Maar we moeten er voor waken dat er geen “heksenjachten” ontstaan, maar ook geen verheerlijking van bijzonder godsdienstige mensen. Laten we nuchter en waakzaam blijven, omdat we weten waar de gevaren zitten en waartoe ze kunnen leiden.
De gave van het onderscheiden van geesten
De Heilige Geest schenkt ons gaven ten bate van de hele gemeente, gaven die iedere gelovige kan ontvangen als de Heilige Geest woning in haar/hem heeft gemaakt. Over een aantal van die gaven kunnen we lezen in 1 Corinthiërs 12:7-10
“In iedereen is de Geest zichtbaar aan het werk, ten bate van de gemeente. Aan de een wordt door de Geest het verkondigen van wijsheid geschonken, aan de ander door diezelfde Geest het overdragen van kennis; de één ontvangt van de Geest een groot geloof, de ander de gave om te genezen. En weer anderen de kracht om wonderen te verrichten, om te profeteren, om te onderscheiden wat wel en wat niet van de Geest afkomstig is, om in klanktaal te spreken of om uit te leggen wat daar de betekenis van is.”
In vers 10 gaat het ondermeer over de gave van het onderscheiden van geesten. Het in het Grieks gebruikte woord diakrisis betekent onderscheiden en beoordelen. In vers 1 van I Johannes 4, waarin wordt geschreven over het beproeven van de geesten, betreft het meer een toetsen of het van de Heilige Geest uit God afkomstig is of niet.
Het beproeven van de geesten is een opdracht voor ieder gemeentelid maar de gave van het onderscheiden van geesten is een bijzondere gave aan een individueel gemeentelid die daarmee duidelijk een geest kan ontmaskeren en ervoor waarschuwen.
Maar dan nog de praktijk van het leven !
Tot slot nog de vraag wat we in ons dagelijkse werk moeten doen met onze kennis van schadelijke geestelijke zaken. Daarbij denk ik vaak aan Naäman, die door God genezen is van zijn melaatsheid en tot geloof in Hem is gekomen. Deze Naäman vreesde problemen als hij als hoveling zijn koning weer zou moeten vergezellen bij de aanbidding van diens afgod Rimmon. Hij vraagt God via Elisa wat hij in dat moeilijke geval moet doen en krijgt een duidelijk antwoord ( zie 2 Koningen 5:18 ).
Wij zullen werkzaamheden te verrichten hebben in de wereld, waarvan we weten dat daar ook geesten van de wereld achter kunnen zitten. Met die wetenschap zullen we dan moeten proberen een bepaalde mate van afstand aan te houden. Als je bijvoorbeeld voor een bank werkt, dan weet je dat mensen daar min of meer verslaafd kunnen raken aan geld en je weet daarbij ook dat zo’n verslaving teweeg wordt gebracht door een geest die in de Bijbel Mammon genoemd wordt. Je doet je werk, maar tegelijk weet je dat geld een middel is en geen doel op zichzelf. Ook bemerk je dat er wel eens handelingen en standpunten van je worden verwacht die niet direct Bijbels zijn en kunnen tenderen naar bedrog en manipulatie. Ook daarin moet je dan samen met Jezus en de Heilige Geest een weg zien te vinden.
Kijk eens op de website van de stichting Sense https://www.stichtingsense.nl
Wat moeten we hier verder nog schrijven? We kunnen nu alleen maar tot alle gelovigen in Nederland zeggen ‘weest wakker en waakzaam’ en nog sterker ‘wordt wakker en laat je leiden door de Heilige Geest’.
Ds Peter W.de Nooy,
februari 2018