De weg naar binnen
Zowel de psychotherapie van Jung als zen zijn een weg naar binnen. Deze weg vinden we bij Anselm Grün ook. Als we maar diep in onszelf inkeren, vinden we volgens hem God. God is de diepste grond van ons zijn. “Als ik neerdaal in de sectoren van mijn ziel, die ik heb toegedekt en verhuld, zal ik daar God ontdekken die zich verbergt in de diepte van mijn hart” (p. 36). In wezen heeft hij zo geen ontmoeting met de Ander, maar is hij alleen met zichzelf. “Ik ervaar dus God niet als een bepaald iets, als een concrete gestalte, maar ik beleef Hem als mijn door het licht verlichte zelf. Ik ervaar me als één met mezelf” (p. 157).
Deze weg naar binnen kan gevaarlijk zijn. Toen Jung in het onbewuste afdaalde, ging hij er bijna aan ten onder. Hij maakte kennis met demonische krachten. Als gevolg van zijn dieptepsychologisch onderzoek kreeg Jung een geleidegeest (demon) bij zich, die hij Philemon noemde.
Deze gerichtheid naar binnen staat in contrast met de spiritualiteit van de Benedictijnen die hijzelf praktiseert in zijn klooster. “Doordat de monniken de Schepper loven en zijn schepping in hymnen en psalmen bezingen, openen zij hun zintuigen om in de schepping de Schepper te ervaren” (p.146). Echte christelijke spiritualiteit richt de blik in aanbidding naar boven, naar de Transcendente God.
Algemene spiritualiteit
Zijn spiritualiteit is er voor christenen en niet-christenen. Het kan ook zonder Jezus. Volgens hem woont God in ieder mens, daar moeten we ons alleen van bewust worden. “Jezus toont aan degenen die God zoeken dat het rijk Gods al in hen is, dat er in hen al een goddelijke kern is, dat zij in God zijn en dat zij slechts in God hun ware wezen vinden” (p. 17)
Natuurlijk, Gods levensadem woont in ieder mens en ook niet-christenen kunnen uit de schepping kennis van God hebben, maar uit de Bijbel leren we ook dat de gemeenschap met God door de zondeval verbroken is en dat we, als we tot een bewuste gemeenschap met de hemelse Vader willen komen, Jezus als de weg nodig hebben. Over die noodzaak spreekt Grün niet. De weg tot God is voor hem het verlangen dat ieder mens heeft.
Anselm Grün. God ervaren, Lannoo – Ten Have, 2001